سماق هوراند، گنج دارویی در ارسباران

سماق یكی از ادویه ها و طعم دهنده های  پركاربرد در سراسر جهان است كه در طبخ بسیاری از غذاها نیز كاربرد دارد؛ این ادویه همچنین سرشاراز ویتامین ث و دیگر تركیبات شیمیایی گیاهی است كه جزء آنتی اكسیدان های قوی در طبیعت به شمار می روند.

سماق،گنج دارویی

پزشکان طب سنتی بر این باورند كه این چاشنی چندین خاصیت درمانی و دارویی برای سلامتی بدن دارد ، در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های قلبی، سكته مغزی، دیابت، کید چرب و درمان سرطان نقش دارد این خاصیت ناشی از سطح بالای آنتی اكسیدان ها در آن است. سماق ضد كلسترول، ضد چربی، ضد التهاب، ضد قارچ، ضد اسهال و اشتهاآور بوده و خواص  بیشمار دیگری نیز دارد.

‌سماق یکی از گونه‌های گیاهی جنگل و حاشیه جنگل بوده و به صورت خودرو است و دست بشر کمتر در گسترش و تکثیر آن دخیل بوده است و به صورت طبیعی در نواحی مدیترانه ای اروپا، امریکای شمالی، آسیای مرکزی از جمله ترکیه، ایران، افغانستان، عراق و هم چنین شمال آفریقا مشاهده شد و این محصول در اواخر شهریور ماه رسیده و آماده برداشت می‌شود.

مرغوب ترین سماق كشور

سماق گیاهی کم هزینه با درآمد خوب و اشتغال زایی بالا بوده و در جلوگیری از فرسایش خاک بسیار موثر عمل می‌کند و قسمت‌های مختلف سماق اعم از پوست، ریشه، ساقه، برگها و میوه آن در داروسازی، تولید لوازم آرایشی، دامپزشکی، چرم سازی، رنگ غذا و حفاظت از غذاهای کنسروی به دلیل آنتی اکسیدان بالای آن، کاربرد دارد.

این محصول نسبت به خشکی متحمل و با رطوبت کم نیز تولید محصول می‌کند که تکثیر آن از طریق پاجوش است.

با کسب این اطلاعات در مورد خواص دارویی سماق بهتر است بدانیم «سماق» شهرستان هوراند در دل جنگل ارسباران آذربایجان شرقی، مرغوب ترین سماق كشور و ظرفیتی برای برندسازی در سطح ملی و فراملی دارد  كه تاكنون ناشناخته و مغفول مانده است.

اگر گذرتان به شهرستان هوراند افتاد می توانید با خیال راحت در این شهرستان و روستاهای اطراف آن قدم بزنید ومشاهده  کنید 10فروشگاه  بزرگ به صورت دائمی فعال بوده ،سوغات و محصولات عمده کشاورزی هوراند از جمله توت، گردو،زغال اخته و سماق را به مسافران و گردشگرانی که محو جاذبه ها و طبیعت زیبای هوراند شده اند هدیه می دهند.

‌500تن تولید سماق در سال

آن طور که مرتضی عبدی آزاد مسئول بسیج سازندگی شهرستان هوراند به خبرنگار «منهای نفت»می گوید: در بین تمام محصولات به دست آمده در این شهرستان سماق اصلی ترین محصول این شهرستان است که ۵۰۰هکتار آن به صورت جنگلی و ۱۰۰هکتار آن نیز به صورت دست کاشت و باغی است و درهر هکتار ۷۰۰الی ۸۰۰کیلو سماق تولید می شود.

وی افزود:500 تن تولید ناخالص سماق است که تولید خالص آن بعد از فراوری به ۱۵۰تن می رسد.

راه اندازی 5 کارگاه فرآوری

بنا به گفته وی پنج کارگاه فرآوری سماق در بخش چهاردانگه از توابع هوراند فعال است که در هرکارگاه چهارالی پنج نفر مشغول کار هستند و در مجموع می توان گفت  کارگاه های فرآوری سماق برای ۲۰نفر اشتغالزایی مستقیم به همراه داشته است. اشتغالزایی غیر مستقیم  در زمینه کشت و فرآوری نیز ۷۰۰الی ۸۰۰نفرعنوان شده است.

یکی از بهترین روش های توسعه اشتغال و افزایش درآمدهای غیرکشاورزی در مناطق روستایی، ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی و صنایع روستایی است. از سوی دیگر ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی، موثرترین راهکار برای کاهش حجم ضایعات کشاورزی به شمار می رود. زیرا محصولات کشاورزی در کمترین زمان در معرض فاسد شدن قرار می گیرند و به همین علت اگر در تولید محصولات کشاورزی سعی شود که با فرآوری آنها بهترین و باکیفیت ترین محصول را تولید کرد، می توان ضایعات آن را به حداقل رساند

عبدی آزاد با اشاره به راه اندازی کارگاه های صنایع تبدیلی در این شهرستان خاطرنشان کرد:فرآوری سماق تا ۱۰سال قبل به صورت سنتی بود و هیچ کارگاه فرآوری به صورت صنعتی فعال نبود از ۱۰سال قبل با راه اندازی کارگاه های صنعتی فرآوری سماق از شکل سنتی به صنعتی تبدیل شده است. البته هنوز هم فرآوری سماق به شکل سنتی ادامه دارد.

وی ادامه داد:سماق هوراند با کیفیت ترین سماق کشور است، تنوع پوشش گیاهی جنگل های ارسباران و  آب و هوای کوهستانی باعث مرغوبیت و افزایش کیفیت سماق این شهر شده است.این شهرستان قابلیت این را دارد که سطح زیر کشت سماق به ۱۵۰۰هکتار نیز افزایش یابد.

مسئول بسیج سازندگی شهرستان هوراند  با اشاره به اینکه سماق درختچه ای مقاوم در برابر خشکسالی است افزود: سماق جزو درختانی است که فقط دوسال نیاز به آبیاری دارد،وقتی کاشته می شود بعد از دوسال دیگر به آبیاری نیازی ندارد. با توجه به اینکه شهرستان هوراند دچار بحران کم آبی است کاشت درخت سماق بهترین گزینه برای مقابله با کم آبی بوده و می تواند محصول خوبی با ارزش افزوده بالا باشد.

صنعت ضعیف بسته بندی

وی با اشاره به اینکه بسته بندی مناسبی برای عرضه کردن سماق وجود ندارد خاطرنشان کرد: متاسفانه صنعت بسته بندی در شهرستان هوراند به شدت ضعیف است و لازم است تجهیزات بسته بندی در این زمینه خریداری شده و از این طریق نیز به بازاریابی و فروش سماق کمک شود.

عبدی آزاد تصریح کرد: یکی از فرآورده های سماق آب سماق است که برای درمان چاقی و کاهش وزن استفاده می شود و از دیگر خواص سماق می توان به رفع التهاب و عفونت نام برد.

بنابه گفته وی رنگ اصلی سماق قرمز رنگ است. ۸۰درصد سماق تولیدی برای  مصرف خانگی بوده و ۲۰الی ۳۰درصد آن نیز در غذاخوری ها استفاده می شود.

عبدی آزاد خاطرنشان کرد: عملیات برداشت محصول سماق از اواخر مردادماه آغاز و تا پایان شهریور ادامه خواهد داشت و بخش عمده این محصول از طریق خشک کردن و فرآوری در کارگاه های سماق کوبی فعال در منطقه، به بازارهای هدف عرضه می شود.

برند سازی بین المللی سماق همت مضاعف می خواهد

وی ادامه داد:خوشبختانه سماق شهرستان هوراند نه‌ تنها در کشور بلکه پا به عرصه بین‌المللی گذاشته و معرفی می‌شود و برندسازی محصول سماق در جهت آشنایی مردم سایر کشورها به همت مضاعف در معرفی این محصول نیاز دارد به‌ طوری‌ که در اروپا کسانی هستند که به سماق هوراند علاقه داشته و مشتری هستند.

در پایان باید گفت: رونق اقتصادی شهرستان هوراند در گرو معرفی هر چه‌بهتر و بیشتر محصولات کشاورزی و مخصوصا سماق است. معرفی ‌بهتر محصول سماق بسیار مؤثرتر از توسعه هکتارها باغات با وجود کم‌آبی است در حالی که اگر با معرفی سماق بتوانیم گردشگران را به این شهرستان جذب کنیم قطعاً در رونق اقتصادی منطقه نیز تأثیرگذار خواهیم بود. توسعه کشاورزی به عنوان کانون و محور اصلی توسعه کشور، از نقش و جایگاه ویژه ای برخوردار است و صنایع وابسته به کشاورزی را می توان به عنوان شرط لازم و محرک توسعه این بخش ذکر کرد.