گزارشی از قطب لبنیات استان آذربایجان شرقی

تولید 10هزار تن لبنیات در 70 روستای چارایماق

اگر آوازه لبنیات آذربایجان را شنیده و طعم خوش آن زیر زبانتان مزه کرده بهتراست بدانید این طعم خوش لبنیات حاصل زحمت و تلاش دامدارانی است که شیرمرغوب و باکیفیت تولید کرده و آن را به محصولات لبنی خوشمزه و خوش طعم تبدیل می کنند.

تولید 10هزار تن لبنیات در 70 روستای چارایماق

دامداران جهادگر در شهرستان چارایماق برای اینکه سفره ما ایرانیان خالی از شیر و پنیر و سایر فراورده های لبنی نباشد در طول سال فعالند تا هموطنان ما در تمام نقاط کشور از این فراورده های لبنی در کمال آرامش و اطمینان نوش جان کنند.

شنیدن و خواندن این مطلب که شهرستان چارایماق دورافتاده ترین و محروم ترین شهرستان آذربایجان شرقی بوده و در اوج محرومیت ها ۱۰هزارتن شیر تولید می کنند خالی از لطف نیست. ولی بهتراست بدانیم این شهرستان محروم مردمانی سختکوش دارد که با تمام کم و کاستی ها و محرومیت ها باز هم پای کار بوده و در تولید لبنیات سهم عمده ای دارند.

در شهرستان چارایماق از توابع هشترود ۷۰ روستا به صورت خانگی و صنعتی در تولید لبنیات فعال هستند.

تهیه و تولید لبنیات در این شهرستان شغل آبا و اجدادی مردمان این دیاراست به طوری که قدمت تولید لبنیات به بیش از ۱۰۰سال می رسد .

اما موضوعی که مردمان مهربان و سختکوش این شهرستان را آزار می دهد در بن بست قرار گرفتن این شهرستان است. وقتی برف می بارد شهرستان چارایماق در زیر برف مدفون می شود، عدم احداث جاده میانه - میاندوآب راه دسترسی این شهرستان به شهرهای دیگر را با بن بست مواجه کرده است به طوری که راه های روستایی به طور کلی بسته شده و ارتباط روستاها با همدیگر قطع می شود.

40کارگاه فعال لبنیاتی

مسئول بسیج سازندگی چارایماق تعداد کارگاه های فعال تولید لبنیات را ۴۰کارگاه ذکر کرد و افزود: در حال حاضر ۴۰ کارگاه فعال بوده و ۲۰کارگاه تولید لبنیات غیرفعال هستند، این کارگاه ها دارای ظرفیت تولید لبنیات هستند که با پرداخت تسهیلات می توانند دوباره راه اندازی شده و فعالیت کنند. با استفاده از تسهیلات بنیاد برکت و بنیاد علوی این کارگاه ها شناسایی شده و جهت دریافت تسهیلات به بانک های عامل معرفی می شوند.

وی با اشاره به اشتغالزایی تولید لبنیات گفت: در عرصه تولید لبنیات ۱۵۰نفر به صورت مستقیم و ۵۰۰نفر نیز به صورت غیرمستقیم فعال هستند.

تولید 30 هزار تن شیردر چارایماق

حجم تولید شیر به صورت سالانه 30هزارتن است که بعد از فرآوری و تولید لبنیات نصف آن به تهران و نصف دیگر آن به سایر شهرستان ها ارسال می شود و مشتریان در خرید شیر مشکلی ندارند. و از این مقدار شیر10 هزار تن لبنیات تولید می شود.

تسهیلات پرداخت شده

شهرام حسینی مسئول بسیج سازندگی چارایماق با اشاره به تسهیلات قرض الحسنه اعطاء شده  افزود: از محل صندوق های قرض الحسنه پایگاه های مقاومت در ۱۰ ماهه سال۱۴۰۰ مبلغ ۸۰الی ۱۰۰میلیون تومان به تولید کنندگان لبنیات تسهیلات پرداخت شده است.

حسینی در مورد گردش مالی کارگاه های لبنیاتی نیز گفت:میانگین گردش مالی هرکارگاه یک میلیاردتومان به صورت سالانه است.

وی خاطرنشان کرد: مردم شهرستان چارایماق با تمام تنگناهای موجود باهم کار می کنند تا چرخ اقتصاد شهرستان را به گردش درآورند، آنها می خواهند شغل آبا و اجدادی خود را حفظ کرده و آن را به نسل های آینده نیز انتقال دهند و از مسئولان انتظار دارند با تکمیل جاده میانه به میاندوآب این شهرستان را از بن بست بودن در آورند و در کنار آن با به روز رسانی تجهیزات و اعطای وام های کم بهره آنها را در تجهیز کارگاه های لبنی حمایت کنند تا میزان تولید آنها افزایش یابد.

حسینی ادامه داد: شهرستان چارایماق با توجه به محرومیت شهرستان و دورافتاده بودن آن نیازمند حمایت های بیشتراست. این انصاف نیست که در تخصیص اعتبارات با سایر شهرستان ها در یک ردیف و جایگاه قرار گیرد.

علی شرفی یکی از تولید کنندگان لبنیات در روستای خرم درق شهرستان چارایماق است که ۱۲ سال سابقه کار در این زمینه را دارد.

محصولات تولیدی او پنیر، دوغ، کره، روغن زرد، کشک، شور محلی،خامه، سرشیراست.

این جوان کارآفرین از زمانی که ۲۴سال داشت با راه اندازی کارگاه خانگی لبنیات برای خود و دو نفر دیگر اشتغال ایجاد کرده و با زحمت های شبانه روزی لبنیات خوشمزه ای تولید کرده و رزق حلال کسب می کند.

علی شرفی در گفتگو با خبرنگار منهای نفت با اشاره به کار تولید لبنیات گفت: عمده ترین محصول لبنی پنیراست و ماده اولیه همه محصولات لبنی شیر است.

وی ادامه داد: ما در این شهرستان به کار دامداری مشغول هستیم ولی چون تعداد دام های ما کمتر است فقط سه درصد شیر مورد نیاز را خودمان تامین می کنیم و بقیه شیر مورد نیاز را از سایر دامداری های این منطقه خریداری می کنیم.

کارآفرین جوان با اشاره به ظرفیت کارگاه تولیدی لبنیات اظهارداشت: روزانه ۵۰۰الی۸۰۰کیلو شیر را به پنیر تبدیل می کنیم. البته این مقدار شیر در دو نوبت صبح و شب وارد کارگاه می شود.

از هر ۱۰ کیلو شیر گاو حدود یک الی دو کیلو پنیر تولید می شود.

وی در ادامه با اشاره به تولید ماست گوسفندی نیز گفت: زمان تهیه و تولید ماست گوسفندی نیز از اول بهار تا آخر تابستان است.

شرفی افزود:معمولا از ۲۰۰الی ۲۵۰ کیلو شیر ۲۴۰کیلو ماست خالص تهیه می شود.

وی با اشاره به نژاد گاوهای شیری منطقه گفت: نژاد بومی گاوهای شیرده این منطقه نژاد گاو دو رگه هلندی است، نژاد هلندی چون از سالیان دور وارد منطقه شده و پرورش یافته است بومی منطقه محسوب می شود.

کارآفرین جوان شهرستان چارایماق بازار فروش لبنیات تولیدی این شهرستان را استان تهران و شهرستان های آن ذکر کرد و افزود:عمده فروش محصولات ما استان تهران است. من علاوه بر تولیدات لبنی خودم به صورت هفتگی ۸۰۰الی ۹۰۰کیلو پنیراز تولیدکنندگان این شهرستان را به تهران ارسال می کنم.از نظر وضعیت فروش نیز معمولا فروش در تابستان بیشتر است.  

علی شرفی در مورد نحوه درست کردن پنیر گفت: اولین مرحله دوشیدن شیر است،سپس چندین نوبت  از پارچه صافی که معمولا از متقال است رد می شود. به این ترتیب که۸ الی ۱۰ پارچه متقال روی هم قرار گرفته و شیر روی پارچه ریخته می شود تا هر گونه مواد اضافی داخل آن بود در ته صافی باقی مانده و قاطی شیر نشود.

سپس این شیر خام از صافی رد شده در دیگ های بزرگ ریخته شده و به مقدار معین مایه پنیر به آن اضافه می شود. بعد از این کار در اصطلاح محلی پنیر دلمه می زند وقتی به این حالت درآمد با پارچه در قالب های مخصوص گذاشته شده و پارچه را از هر طرف روی پنیر می کشند تا آب پنیر گرفته شود.وقتی آب پنیر گرفته شد آن را با چاقوی بزرگ به اندازه حلب های مربع شکل نیم کیلو یا یک کیلویی می برند.

پنیرهای بریده شده را نمک اندود می کنند و به همین شکل به مدت یک روز در هوای آزاد می ماند تا تلخی آب پنیر گرفته شود. بعد از یک روز در حلب های ۱۷ کیلویی بسته بندی می شود.

در بسته بندی نیز یک لایه پنیر گذاشته و لایه ای دیگر نایلون ضخیم می گذارند و آب نمک به آن اضافه می کنند سپس در حلب ۱۷کیلویی پلمپ شده  و برای ذخیره و نگهداری به سردخانه رفته و سپس به فروش می رسد.