کشمش ملکان در بازارهای جهانی
کافیست فقط یک بار گذرتان به ملکان شهر الهه انگور بیفتد ، آن وقت است که از دیدن تاکستان های انگور این شهرستان نمی توانید دل بکنید. همان طور که محو تماشا شده اید می توانید انواع انگورها را در ذهن خود به یادگار ثبت کرده و با خود بشمارید انگور فخری، حسینی،شاهی، کشمشی بی دانه، صاحبی قرمز، عسگری،قزل اوزوم، سولی قره و ... انگورهای خوش و آب رنگی هستند که کام همه را شیرین می کنند.
همان طور که در تاکستان های ملکان قدم می زنید و از تنوع انگورها به وجد آمده اید به اطلاعات خود اضافه کنید که سطح زیر کشت تاکستان های کشورمان ۲۷۷هزار هکتار و سطح زیر کشت تاکستان های آذربایجان شرقی ۱۸ هزار هکتار است که شهرستان ملکان از این تاکستان ها سهم عمده ای را به خود اختصاص داده است به طوری که سطح باغات زیر کشت انگور ملکان ۱۱هزار و ۵۰۰هکتار است و این یعنی ملکان قطب انگور استان آذربایجان شرقی است.
95 درصد ملکانی ها انگور تولید می کنند
حالا این آمار را گفتیم که بگوییم ۲۷۵هزارتن حجم تولید سالانه انگور تازه در شهرستان ملکان است و ۹۵درصد شغل کشاورزان این شهرستان از تولید انگور است و تعداد اشتغال مردمی این تاکستان ها را می توان ۵۰۰شغل ذکر کرد.
ملکان با ۱۱هزار هکتار باغ انگور و تولید 275هزار تن انگور مقام اول استان و دوم کشور را در حجم تولید داراست که بخش قابل توجهی از صادرات کشمش کشور از این شهرستان صورت می گیرد.
خوشههاي رنگين و زرين انگور در تاکستان های ديار ملکان روييده و اين شهر را جزو قرارگاههاي اصلي خود در کشور قرار داده است. ملکان، شهر انگورهاي باکيفيت و طعم خاص و ملقب به شهر خوشههاي رنگين است. اين شهر اولين توليدکننده انگور استان بوده و نقش بسيار مهمي در اقتصاد استان ايفا ميکند.
تاکداران ملکاني به عنوان قشر بزرگي از خانواده کشاورزان استان، هر ساله انگورهاي رنگارنگ بر روي درختچههاي انگور را در شهريورماه ميچينند و روانه بازار ميکنند این شهرستان به شهر الهه انگور مشهور است و چندین کارخانه سبزه پاک کنی از صنایع تبدیلی وابسته مشغول به کار هستند.
استفاده نکردن از سموم و کود شیمیایی ، ارگانیک بودن انگور و همچنین مقاوم بودن به سرما و صرفه جویی در مصرف آب از جمله مزیت های ارقام انگور این شهرستان است.
ایران با تولید سالانه ۴ میلیون تن انگور رتبه ۱۱ این محصول و رتبه دوم صادرات کشمش را در دنیا دارد و صادرات انگور و فرآوردههای آن هر ساله ۳۰ میلیون دلار ارز عاید کشورمان میکند.
تولید سالانه انگور در استان آذربایجان شرقی۳۲۴هزار تن است که علاوه بر مصرف داخل ۶۵هزارتن به صورت کشمش خشک، کالیفرنی و تیزآبی پس از فراوری به کشورهای حاشیه خلیج فارس، امارات، عراق، ترکیه ،آذربایجان و کشورهای اروپایی صادر می شود
راه اندازی 12 کارگاه فرآوری انگور در ملکان
حسین دین محمدی مسئول بسیج سازندگی شهرستان ملکان در گفتگو با خبرنگار منهای نفت با اشاره به تعداد کارگاه های فعال فرآوری انگور در این شهرستان گفت:۱۲کارگاه بزرگ فرآوری انگور در ملکان فعال است که از این تعداد چهار کارگاه پیشرفته و مجهز به دستگاه های بسته بندی و سورتینگ( جداسازی و پاک کنی)فعال هستند.این دستگاه ها انگورها را به چهارقسمت درجه یک تا درجه چهار تقسیم بندی می کند.
وی با اشاره به اشتغالزایی کارگاه های فرآوری انگور افزود:در چهارکارگاه فعال ۵۰ الی ۵۵ نفر که در مجموع 210 نفرمی شود مشغول کار هستند. تعدادی از کارگاه ها نیز به صورت فصلی کار می کنند که در هر کدام از کارگاه های فصلی ۱۰الی ۱۲نفر مشغول به فعالیت هستند.
دین محمدی با بیان اینکه سردخانه ای برای نگهداری انگور وجود ندارد اظهارداشت: در این شهرستان سردخانه برای نگهداری انگور وجود ندارد و عمدتا افراد خودشان به فرآوری انگور اقدام می کنند به عنوان مثال در یک روستا ۱۰الی ۱۵بارگاه انگور وجود دارد که کشاورز خودش در این بارگاه فراوری و انبار کرده و در زمان مناسب می فروشد.
وی ادامه داد:وقتی انگورها به درجه های یک تا پنج تقسیم بندی شد انگور های درجه یک تا سه با بسته بندی خاص صادرات می شود و انگورهای درجه چهار و پنج که انگورهای ریزهستند به مصرف قنادی ها می رود.
دین محمدی در مورد نحوه فرآوری انگور خاطرنشان کرد:انگوری که از درخت چیده می شود به گرمخانه می رود در آنجا بعد از ۴۸ساعت طی فرآیندی به کشمش تبدیل شده و آماده بسته بندی برای صادرات می شود.بعد از گرمخانه با گونی های تمیز مخصوص حمل شده و وارد دستگاه CNCسورتینگ می شود و بعد از ان به چهارنوع کشمش تبدیل می شود.
پرداخت2میلیارد تومان وام قرض الحسنه توسط بسیج سازندگی
دین محمدی با اشاره به نقش بسیج سازندگی در حمایت از کشاورزان در این شهرستان افزود:برگزاری طرح" همگام با کشاورز" در جهت آشنایی کشاورزان با روش های جدید کشاورزی و تجهیزات آن ، حمایت از کشاورزان با اعطای تسهیلات قرض الحسنه، رفع موانع در جهت بازاریابی و صادرات، حل مشکلات مربوط به آبیاری از جمله برنامه های بسیج سازندگی در جهت حمایت از کشاورزان است.
وی افزود: در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ مبلغ دو میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه به کشاورزان پرداخت شده است ولی باید گفت بانک های عامل برای پرداخت وام ها نگاه حمایتی نداشته و با بروکراسی پیچیده اداری آن قدرپرداخت وام کشاورزان را به تاخیر می اندازند که فصل انگور تمام می شود و کشاورز نمی تواند تجهیزاتی که برای کارگاه فرآوری مورد نیاز است تهیه کند.
هر چند انگور ملکان به کشورهای مختلف صادر می شود ولی باید گفت کشاورزان ملکانی برای صادرات محصول خود با مشکلات زیادی مواجه هستند نبود پایانه صادراتی و اداره استاندارد در شهرستان ملکان از مهمترین موانع صادرات محصولات کشاورزی از جمله کشمش به سایر کشورهاست، واسطه گری به شدت باعث افت قیمت کشمش میشود.
وجود تحریمها و محدودیتهای کرونایی در شرایط فعلی باعث شده است تا فرصتهای بازار کشمش در دست واسطهگرها باشد، این افراد براساس قیمت واقعی عمل نمیکنند و از سویی نیز برگشت ارز نیمایی را مشکل و بهانه میکنند.
ملکه میوه ها
تاک و مو نامهای دیگر درخت انگورند که در کتابهای ادبیات فارسی بارها آنها را خواندهایم. همین طور خیلی شنیدهایم که انگور میوهای بهشتی است و خواص مفیدی دارد. بزرگان و پزشکهای قدیمی در بیشتر کتابهای طب سنتی به خوردن این میوه شیرین سفارش کردهاند.
انگورهای ایران رنگ، شکل و طعمهای متفاوتی دارند. در بسیاری از شهرهای ایران انواع انگورها به رنگهای سرخ، سبز، زرد و سیاه میروید و هرکدام مزه و شکلی متفاوت دارند. این میوه بهشتی که به «ملکه میوهها» شهرت دارد سرشار از ویتامین «ث» است و یک آنتی اکسیدان قوی به شمار میرود. بوته انگور با یک قلمه ساده در خاک باغچه هم میتواند رشد کند.
علاوه بر میوه انگور ازبرگ مو برای تهیه غذای لذیذی به نام دلمه هم استفاده می شود و طرفدارن زیادی هم دارد در کنار دلمه انگور، غوره که میوه نارس انگور است برای ترشی و طعم دادن به خورشتهای مختلف مناسب است. انواع کشمش هم از فراوردههای انگور است که استفاده از آن برای غذاها، میان وعده و در کنار چای طرفداران زیادی دارد.